Κρυοσυντήρηση

HomeΜέθοδοι & ΤεχνικέςΚρυοσυντήρηση

Κρυοσυντήρηση Εμβρύων

Με την μέθοδο της κρυοσυντήρησης διατηρούνται, για χρονικό διάστημα, τα πλεονάζοντα έμβρυα από αυτά που θα χρησιμοποιηθούν στην εμβρυομεταφορά. Με τον τρόπο αυτό, εάν αποτύχει η προσπάθεια εξωσωματικής που έγινε με τα φρέσκα έμβρυα, υπάρχει η δυνατότητα να χρησιμοποιηθούν τα κρυοσυντηρημένα, αφού πρώτα αποψυχθούν. Στην περίπτωση που επιτευχθεί εγκυμοσύνη από την πρώτη φορά, τα έμβρυα που κρυοσυντηρούνται, φυλάσσονται, μέσα στα χρονικά όρια που θεσπίζει ο Νόμος, έως ότου το ζευγάρι αποφασίσει να αποκτήσει περισσότερα παιδιά. Βάσει του νόμου 3305/2005 για την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, τα κρυοσυντηρημένα έμβρυα μπορούν να αποθηκευθούν για 5 έτη με δυνατότητα παράτασης επιπλέον 5 έτη.

Τα ποσοστά επιτυχίας είναι περίπου ίδια με των περιπτώσεων που έχουν χρησιμοποιηθεί φρέσκα έμβρυα, ενώ έρευνες έχουν δείξει ότι oi μέθοδοi της κρυοσυντήρησης είναι ασφαλής και δεν επηρεάζει την ποιότητα των εμβρύων. Ενθαρρυντικό είναι το γεγονός ότι τα παιδιά που προκύπτουν από κρυοσυντηρημένα έμβρυα είναι υγιή και φυσιολογικά. Πολλές μελέτες έχουν καταλήξει σε θετικά συμπεράσματα, αφού έδειξαν ότι δεν υπάρχουν περισσότερες διαταραχές ανάπτυξης ή συγγενείς ανωμαλίες στα παιδιά που προέρχονται από κρυοσυντηρημένα έμβρυα, συγκριτικά με τα παιδιά που προέρχονται από φυσιολογική σύλληψη.

Αργή κι ελεγχόμενη κρυοσυντήρηση (slow freezing)

Η προστασία του εμβρύου επιτυγχάνεται με προσθήκη κρυοπροστατευτικών που εμποδίζουν την δημιουργία αλάτων και κρυστάλλων κατά τη διαδικασία της κατάψυξης, στοιχεία τα οποία θα ήταν δυνατόν να βλάψουν τα εμβρυϊκά κύτταρα. Τα έμβρυα που θα κρυοσυντηρηθούν αποθηκεύονται σε υγρό άζωτο. Η διαδικασία της αργής κι ελεγχόμενης κρυοσυντήρησης των εμβρύων διαρκεί μερικές ώρες και ελέγχεται με ειδικό εξοπλισμό, ενώ η διαδικασία της απόψυξης διαρκεί 30 – 45 λεπτά. Έμβρυα που βρίσκονται στην κρυοσυντήρηση για 13 χρόνια έχουν αποψυχθεί με επιτυχία, ενώ έχουν επιτευχθεί κλινικές κυήσεις με κρυοσυντηρημένα για 9 χρόνια έμβρυα. Ο συνήθης χρόνος κρυοσυντήρησης με επιτυχή εγκυμοσύνη είναι τα 5 χρόνια. Έμβρυα που καταψύχονται στο στάδιο των προπυρήνων με τη διαδικασία της ελεγχόμενη κρυοσυντήρησης έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα επιβίωσης από τα έμβρυα με μεγαλύτερο αριθμό κυττάρων.

Ταχεία κρυοσυντήρηση (vitrification)

Τα έμβρυα του σταδίου των βλαστοκύστεων (που συνεχίζουν δηλαδή να αναπτύσσονται για 5 περίπου ημέρες), αποτελούν μία ιδιαίτερη περίπτωση. Τα έμβρυα αυτού του σταδίου είναι αρκετά μεγαλύτερα και χρειάζονται ιδιαίτερη προσοχή ώστε να κρυοσυντηρηθούν χωρίς να υποστούν βλάβη. Τα τελευταία χρόνια έχει εφαρμοσθεί η μέθοδος ταχείας κρυοσυντήρησης ωαρίων και εμβρύων που βρίσκονται σε όλα τα προεμφυτευτικά στάδια ανάπτυξης και ονομάζεται υαλοποίηση (vitrification). Η μέθοδος αυτή χρησιμοποιεί κατάλληλα κρυοπροστατευτικά μέσα πολύ υψηλής συγκέντρωσης στα οποία επωάζονται τα ωάρια ή τα έμβρυα για πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Η διαδικασία της κρυοσυντήρησης σε αυτή την περίπτωση διαφέρει από την αργή-ελεγχόμενη κρυοσυντήρηση, διότι ο ρυθμός της ψύξης είναι πάρα πολύ γρήγορος και αυτό έχει ως αποτέλεσμα το νερό στο εσωτερικό των κυττάρων να μην σχηματίζει «θανατηφόρους» για το κύτταρο κρυστάλλους, αλλά να παγώνει ακαριαία. Ενδείκνυται ειδικά όταν θέλουμε να κρυοσυντηρήσουμε βλαστοκύστες, που είναι προεμφυτευτικού σταδίου έμβρυα πολύ ενυδατωμένα, και άρα πιο ευάλωτα στην καταστροφή από τους κρυστάλλους του νερού.

Κρυοσυντήρηση εμβρύων και σύνδρομο υπερδιέγερσης ωοθηκών

Τέλος, η μέθοδος της κρυοσυντήρησης εμβρύων, επιτρέπει την καλύτερη αντιμετώπιση του συνδρόμου της υπερδιέγερσης των ωοθηκών (OHSS). Πρόκειται για μία σπάνια, αλλά σοβαρή επιπλοκή της διαδικασίας της εξωσωματικής γονιμοποίησης η οποία συμβαίνει κατά την ωχρινική φάση ή στην αρχή της εγκυμοσύνης, η οποία, εάν επιτευχθεί προκαλεί επιδείνωση του συνδρόμου και διαρκεί περισσότερο. Η κρυοσυντήρηση όλων των εμβρύων σε έναν κύκλο θεραπείας για εξωσωματική γονιμοποίηση με πιθανότητα συνδρόμου υπερδιέγερσης δίνει την δυνατότητα αποφυγής μιας πιθανής εγκυμοσύνης η οποία μπορεί να δημιουργήσει σοβαρό ιατρικό πρόβλημα.

Συμπερασματικά, η κρυοσυντήρηση εμβρύων προσθέτει μία σημαντική παράμετρο στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή διευρύνοντας την πιθανότητα εγκυμοσύνης, όταν αποτυγχάνουν οι κύκλοι με φρέσκα έμβρυα ή όταν τα ζευγάρια επιθυμούν κι άλλα παιδιά μετά από μία επιτυχημένη προσπάθεια εξωσωματικής.

Κρυοσυντήρηση Ωαρίων

Η κρυοσυντήρηση ωαρίων άρχισε δοκιμαστικά το 1986, αλλά μόλις την τελευταία πενταετία άρχισε η συστηματική εφαρμογή της μεθόδου. Στα πλεονεκτήματα της εφαρμογής της κρυοσυντήρησης ωαρίων συμπεριλαμβάνονται:

Κίνδυνοι πρόωρης ωοθηκικής ανεπάρκειας λόγω

  • Χημειοθεραπείας
  • Ενδομητρίωσης
  • Χειρουργικής επέμβασης ωοθηκών
  • Γενετικής προδιάθεσης

Ευελιξία στη διαδικασία της εξωσωματικής λόγω

  • Αποτυχίας συλλογής σπέρματος
  • Κινδύνου υπερδιέγερσης ωοθηκών
  • Δωρεά Ωαρίων
  • Οικογενειακός προγραμματισμός (Δηλ. κρυοσυντήρηση ωαρίων για μελλοντική χρήση).

Τα ποσοστά επιβίωσης ωαρίων μετά από την απόψυξη κυμαίνονται από 69% – 100%, με ποσοστά κύησης 23% – 35%. Τα ποσοστά αυτά δεν διαφέρουν από εκείνα των κρυοσυντηρημένων εμβρύων.

Κρυοσυντήρηση Σπέρματος & Ορχικού Ιστού

Με την κρυοσυντήρηση, το σπέρμα ή τα σπερματοζωάρια έχουν την δυνατότητα να διατηρήσουν τη ζωτικότητά τους για μεγάλο χρονικό διάστημα παραμένοντας σε υγρό άζωτο στους -196ο C. Η μέθοδος αυτή επιτρέπει στο σπέρμα να χρησιμοποιηθεί σε διάφορες τεχνικές υποβοηθούμενης αναπαραγωγής (σπερματέγχυση, εξωσωματική γονιμοποίηση, μικρογονιμοποίηση) σε αρκετά κατοπινότερη ημερομηνία από την ημέρα που λαμβάνεται το δείγμα, με σκοπό την επίτευξη της εγκυμοσύνης. Οι αλματώδεις εξελίξεις στην επιστήμη της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, έχουν βοηθήσει και τους άνδρες που υποφέρουν από καρκίνο ή άλλες παθήσεις που οι θεραπεία τους ενδεχομένως να οδηγεί στη στειρότητα, να αποκτούν τελικά φυσικά, δικά τους παιδιά. Σωστά κρυοσυντηρημένα δείγματα σπέρματος ή ορχικού ιστού παραμένουν ζωτικά για αόριστο χρονικό διάστημα, μέχρι και 20 χρόνια.

Οι ασθενείς που θα αποφασίσουν να κρυοσυντηρήσουν το σπέρμα τους θα πρέπει να απέχουν από κάθε σεξουαλική δραστηριότητα για τουλάχιστον 2 – 5 ημέρες πριν να δώσουν το δείγμα, ενώ θα πρέπει να έχουν ολοκληρώσει τον έλεγχο για AIDS και ηπατίτιδες B και C και σύφιλη τουλάχιστον τις τελευταίες 30 ημέρες.

Διαδικασία

Το δείγμα του σπέρματος λαμβάνεται με αυνανισμό σε αποστειρωμένο φιαλίδιο, στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο του Κέντρου μας. Ακολουθεί ο έλεγχος και η επεξεργασία του, σύμφωνα με ειδικά πρωτοκόλλα, και η κατάψυξη σε υγρό άζωτο. Το σπέρμα, για όσο διάστημα διατηρείται κρυοσυντηρημένο, ανήκει στον ασθενή που το παρείχε και μόνον σε αυτόν, ενώ το Κέντρο είναι υπεύθυνο για τη σωστή και καλή συντήρησή του. Οι περισσότεροι ασθενείς θα πρέπει να δώσουν για κρυοσυντήρηση δύο τουλάχιστον δείγματα με διαφορά λήψης 48 – 72 ώρες. Η διαδικασία αυτή δίνει ικανό αριθμό σπερματοζωαρίων που θα διατηρηθούν για μελλοντική χρήση.

Οφέλη & κίνδυνοι

Στα οφέλη του κρυοσυντηρημένου σπέρματος περιλαμβάνονται:

  • Η πιθανότητα εγκυμοσύνης σε αρκετό βάθος χρόνου από το παρόν.
  • Η διατήρηση της ποιότητας του σπέρματος. Η καλή ποιότητα του σπέρματος θα διατηρηθεί μέχρι να χρησιμοποιηθεί το δείγμα.
  • Η χρήση του σπέρματος (για σπερματέγχυση ή εξωσωματική γονιμοποίηση) σε πιο ευνοϊκές περιστάσεις, όταν δεν θα είναι δυνατόν να χορηγηθεί τότε φρέσκο δείγμα.

Περιπτώσεις κατά τις οποίες ο ασθενής επωφελείται από την κρυοσυντήρηση του σπέρματος:

  • Επικείμενη επέμβαση, ακτινοθεραπεία, χημειοθεραπεία ή άλλες θεραπείες που ίσως επηρεάσουν την γονιμοποιητική ικανότητα του σπέρματος.
  • Απουσία του συζύγου τη στιγμή που έχει καθοριστεί ως η καταλληλότερη για σπερματέγχυση ή την εξωσωματική γονιμοποίηση.

Στους κινδύνους του κρυοσυντηρημένου σπέρματος περιλαμβάνονται:

  • Η αβεβαιότητα ότι το κρυοσυντηρημένο σπέρμα θα οδηγήσει σε εγκυμοσύνη όταν αποψυχθεί. Τα ποσοστά εγκυμοσύνης με χρήση κρυοσυντηρημένου σπέρματος είναι λίγο χαμηλότερα από του φρέσκου κι αυτό γιατί επηρεάζονται κάποια χαρακτηριστικά των σπερματοζωαρίων όπως η ζωτικότητα ή η κινητικότητα, αν και δεν επηρεάζεται το έμβρυο που θα προκύψει από τη χρήση του.
  • Η πιθανότητα να συμβεί κάποιο ατύχημα στον εξοπλισμό που υποστηρίζει την κρυοσυντήρηση.

Κρυοσυντήρηση ορχικού ιστού

Σε περιπτώσεις αζωοσπερμίας αποφασίζεται η λήψη βιοψίας ορχικού ιστού που θα χρησιμοποιηθεί, αφενός μεν για επιβεβαίωση παρουσίας ή μη σπερματοζωαρίων ή την πιθανότητα κακοήθειας, αφετέρου δε για την λήψη σπερματοζωαρίων, αν αυτά ανευρεθούν. Πριν από τη βιοψία ελέγχονται οι FSH και Inhibin Α για την αξιολόγηση της κατάστασης των σπερματικών σωληναρίων. Εάν αυτές βρεθούν αυξημένες, η πιθανότητα εκφύλισης των σπερματικών σωληναρίων και η απουσία σπερματοζωαρίων είναι αυξημένη. Συνήθως, λαμβάνονται τρία ιστοτεμάχια από κάθε όρχι τα οποία κόβονται σε μικρότερα μέρη. Ένα ιστοτεμάχιο από κάθε όρχι αποστέλλεται για ιστολογική εξέταση, ενώ τα υπόλοιπα φυλάσσονται στην κρυοσυντήρηση. Τα ιστοτεμάχια που πρόκειται να κρυοσυντηρηθούν τοποθετούνται σε κρυοφιαλίδια με κρυοπροστατευτικό και μετά από ειδικό πρόγραμμα κρυοσυντήρησης τοποθετούνται σε υγρό άζωτο -196°C, όπου παραμένουν μέχρι να χρησιμοποιηθούν για IVF ή ICSI.

Στείλε μας E-mail

Καλέστε μας τώρα